Ağız kuruluğu nedenleri; ağızda kalıcı bir kuruluk hissine neden olan bir durumdur. Özellikle İlaçlar, tıbbi durumlar veya sigara içmek gibi yaşam tarzı alışkanlıklarından kaynaklanabilmektedir. Ağız kuruluğu, bazı tıbbi durumlardan da kaynaklanabildiği gibi bambaşka sorunlardan da kaynaklanabilir. Hatta ağız kuruluğunun bazı durumlarda, altta yatan bir hastalığın belirtisi olabildiği ifade etmek de mümkün olmaktadır. Örneğin, hem diyabet hem de kalp hastalığı ağız kuruluğu ile ilişkili olan rahatsızlıklar arasında yer almaktadır. Ağız kuruluğu, tedavi edilmezse veya müdahale edilmezse ciddi bir tıbbi duruma işaret edebilir. Bu noktada ağız kuruluğunun belirtilerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkün olmaktadır;
- Ağız kokusu
- Yutma güçlüğü
- Boğazda yanma hissi
- Sıcak veya soğuk yiyecek ve içeceklere karşı diş hassasiyeti
Ağız Kuruluğu Nedenleri
Ağız kuruluğu, ağzın yeterli tükürük üretmediği bir durumu olarak tanımlanmaktadır. Tükürük hem sindirim hem de tat duyusu için önemlidir. Yiyecekleri parçalamaya ve dişlerinizi diş çürümelerinden korumaya yardımcı olmaktadır. Peki, ağız kuruluğu neden olur? işte detaylar!
Ağız Kuruluğu Nedenleri Nelerdir?
Günümüz itibariyle ağız kuruluğu söz konusu olduğu zaman karşımıza çok sayıda farklı özellik çıkmaktadır. Zira ağız kuruluğunun ortaya çıkmasında farklı nedenlerin tetikleyici etkisi bulunmaktadır. Bu noktada ağız kuruluğunun aşağıdaki nedenlerden kaynaklı olarak karşımıza çıktığını ifade edebiliriz;
- İlaçlar
- Sigara içmek
- Tıbbi durumlar
- Tiroid sorunları
- Dehidrasyon — Yeterince sıvı içmemek
- Uyku sırasında tükürük üretiminin olmaması – Uyku apnesi
Ağız Kuruluğu Nedenleri Nelerdir
İlaçlar
Özellikle Antihistaminikler, dekonjestanlar ve antidepresanlar gibi bazı ilaçlar yan etki olarak ağız kuruluğuna neden olabilir. Genellikle ilaçlardan kaynaklanan ağız kuruluğu sorununun ilaçları bıraktığınız zaman geçtiği bilinmektedir.
Tıbbi Durumlar
Diyabet, Sjögren sendromu, bazı nörolojik bozukluklar dahil olmak üzere belirli tıbbi durumlar ağız kuruluğuna neden olabilir. Bununla birlikte ağız kuruluğu sorunun altında çok daha derin sağlık sorunlarının yatabileceğini unutmamalısınız.
Sigara İçmek
Sigara içmek tükürük bezlerine zarar verir. Ayrıca sigara içmek ağızda tükürük üretimini azaltır. Tütün çiğnemek de tükürük üretimine zarar verebilir. Bu gibi durumlar ağız kanseri riskini de arttırmaktadır.
Uyku Sırasında Tükürük Üretiminin Olmaması (Uyku Apnesi)
Uyku apnesi, solunum yolundaki bir tıkanıklık nedeniyle uyku sırasında solunumun geçici olarak durmasıyla oluşmaktadır. Beyninize oksijen gitmemesi, tekrar nefes alabilmeniz için kısa bir süre uyanmanıza neden olmaktadır. Bu tarz bir sorun yaşayanlar ağız kuruluğu sorunu da yaşamaktadır.
Tiroid Sorunları
Yetersiz çalışan bir tiroid bezi; düşük tiroid hormonu seviyeleri nedeniyle ağız kuruluğuna neden olabilir. Aşırı aktif tiroidler ayrıca tükürük üretimini artırarak ağız kuruluğuna neden olabilmektedir. Böyle bir durumda hekiminize başvurmanız gerekmektedir.
Dehidrasyon — Yeterince Sıvı İçmemek
Yeterince sıvı tüketmemek; vücudun dokularının normalden daha konsantre olmasına ve dolayısıyla daha az tükürük üretmesine neden olan dehidrasyona neden olabilir. Bu durum özellikle sıcak havalarda sıklıkla karşılaşılan bir sorundur.
Ağız Kuruluğunun Belirtileri
Ağız kuruluğu nedenleri arasında, tükürük salgısının azalmasıyla birlikte ağızda nem eksikliği olarak tanımlanır. Tıp dilinde kserostomi olarak da bilinen ağız kuruluğu, birçok sorunun ana nedenidir. Ağzı nemlendirmenin yanı sıra tükürük, yiyecekleri sindirmede, diş çürümelerini ve ağız enfeksiyonlarını önlemede de önemli bir rol oynar. Ağız kuruluğu ayrıca ciddi hastalıkların bir belirtisi olabilir. Ağızdaki tükürük miktarındaki azalmaya bağlı olarak çürüklerde artış gözlendi. Ek olarak, oral mukoza enfeksiyonu gelişebilir. Bu semptomlara ek olarak, ağız kuruluğunun en sık görülen semptomları şunlardır:
- Ağız kokusu
- Boğaz kuruluğu
- Artan susuzluk
- Ağızda yapışkanlık hissi
- Yutma ve konuşma zorluğu
- Protez takanlarda dişlerini takmada zorluk
- Tat alma duyusu Ağızda anormal metalik tat
- Yanan ağız sendromu Dil yarası olarak da bilinir
Ağız Kuruluğunun Belirtileri
Şekersiz sakız çiğnemek veya şekersiz sert şekerleri emmek yardımcı olabilir. Ksilitol içeren ürünler de diş çürümelerini önlemeye yardımcı olabilir. Ancak bazı kişilerde şekersiz sakızda bulunan Ksilitol, çok miktarda tüketildiğinde şişkinlik veya ishale neden olabilir. Ksilitol veya karboksimetilselüloz veya hidroksietilselüloz içeren nemlendirici jeller yardımcı olabilir. Ağzınızdan değil burnunuzdan nefes alın. Horlama geceleri ağzınızdan nefes almanıza neden oluyorsa tedaviye ihtiyacınız olabilir.
Ağız Kuruluğu Teşhisi
Ağız kuruluğu tanısında hastanın ekmek, bisküvi gibi kuru gıdaları içmeden yutup yiyemediği ve konuşma güçlüğü olup olmadığı değerlendirilir. Hastanın tükürük akışı diş hekimi tarafından hesaplanır. Tükürük akışını ölçmek için hastadan bir parça parafini çiğnemesi istenir. Hastanın tükürük çıkışı değerlendirilerek ağız kuruluğu teşhisi konulabilir. Normalde ağızda salgılanan tükürük miktarı 5 ml’den fazladır. 5 dakika boyunca 2,5 ml’den fazla tükürük akışı. Hastanın tükürüğünün miktarı ve akış hızı bu değerlerin altındaysa ağız kuruluğu olabilir.
Ağız kuruluğu nedenleri sebeplerine göre tedavi edilir. Altta yatan nedeni tedavi etmenin yanı sıra tükürük bezlerine etki eden ilaçlar kullanılabilir. Ana yemekten veya ara öğünden sonra ksilitol içeren sakız tükürük akışını arttırır. Kişide çiğneme sorunu varsa ksilitol tabletleri veya pastilleri alınmalıdır. Tükürükler ağız kuruluğu semptomlarını önlemenin en etkili yollarından biridir. Bu sık kullanılan substratlar, eczanelerde formüle edilebilir veya ticari olarak satılabilir. Bitkisel veya zeytinyağı içeren tükürük jelleri ve yağ içeren burun spreyleri ve damlalarında ağız kuruluğu tedavisi için anti bakteriyel ajanlar kullanılır.
Ağız Kuruluğunu Engellemek İçin Tavsiyeler
Ağız kuruluğunu önlemek için ağız hijyenine özellikle dikkat edilmelidir. Dişlerinizi düzenli olarak fırçalamalı ve diş ipi ile diş aralarını temizlemelisiniz. Florürlü diş macunu, florürlü gargara ve florürlü tabletler veya sakız kullanımı da boğaz kuruluğu için faydalı olabilir. Özellikle protez kullananların ağız hijyenine daha fazla dikkat etmesi gerekmektedir. Protezin altında enfeksiyon varsa ağıza konulmamalı ve gece boyunca kuru bir kapta bırakılmalıdır. Bol su içmek ve şekersiz sıvılara dikkat etmek boğaz kuruluğunu önlemeye yardımcı olur.
Alkol, tütün, şekerli yiyecekler ve alkollü içeceklerden uzak durmak ve sakız çiğnemek de boğaz kuruluğunu önlemede etkili olabilir. İlaç tedavisi ve özellikle bazı ilaçların kullanımı ağız kuruluğunun en önemli nedenlerinden biridir. Alerjileri önlemek için kullanılan antihistaminikler, ağrı kesiciler, dekonjestanlar, idrar söktürücüler, tansiyon ilaçları ve antidepresanlar ağız kuruluğuna neden olabilir.
Radyasyon ve kemoterapi, hastanın tükürük bezlerine zarar veren kanserlerin tedavisinde kullanılır. Bu tedaviler sonucunda kalıcı veya geçici ağız kuruluğu oluşabilir. Sjögren sendromu, tükürük bezi hastalığı, anoreksiya nervoza ve tip 1 diyabet gibi romatizmal hastalıklar da ağız kuruluğuna neden olabilir. Ağızdan nefes alma gerektiren bulaşıcı hastalıklar, hormonal değişiklikler (menopoz, menopoz, hamilelik vb.) ağzı nemlendirmek, şekersiz içecekleri aralıklı olarak yudumlamak, buz emmek, çiğnemek ağız kuruluğunun sebeplerinden bazılarıdır. Emin olmak için yemeklerle birlikte su içmeyi deneyebilirsiniz.
Ağız Kuruluğunu Engellemek İçin Tavsiyeler
Ağız Kuruluğu Nasıl Tedavi Edilmektedir?
Ağız kuruluğu, her yıl milyonlarca insanı etkileyen yaygın bir durumdur. Tükürük bezlerinizin ürettiği tükürük miktarındaki azalmadan kaynaklanır. Tükürük dişlerinizi ve diş etlerinizi korumaya yardımcı olur, bu nedenle ağzınız kuruysa daha fazla diş çürümesi veya diş eti hastalığınız olabilir.
Ağız kuruluğu, yaşlılarda ve radyasyon tedavisi veya kemoterapi tedavisi görenlerde de yaygındır. Bu durum, kuru gözlere ve ağız kuruluğuna neden olan bir hastalık olan Sjögren sendromu olan kişilerde de ortaya çıkabilir. Ağız kuruluğu tedavisi, altta yatan nedene ve yutma güçlüğü veya ağzınızda kötü tat gibi başka semptomlarınız olup olmadığına bağlıdır.
Ağız kuruluğunu önlemek için ağzınızda bakteri oluşumunu azaltmak ve dişlerinizde boşluk oluşmasını önlemek için düzenli olarak florürlü diş macunu ve diş ipi kullanabilirsiniz. Gün boyunca su içmeye dikkat edin. Mümkünse günde en az 8 bardak su için. Ağız kuruluğu, ağzınızı kaygan tutmak için yeterli tükürük olmadığında oluşur. İlaçlar, bazı tıbbi durumlar ve bazı hastalıklardan kaynaklanabilir. Ağız kuruluğu rahatsızlığa neden olsa da bu tarz sorunlar pek önemsenmez.
Ağız kuruluğunda tedavi, ağız kuruluğunun altında yatan nedene bağlıdır. Ağız kuruluğu varsa, tedavi, tükürük üretimini artırmak için yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçları içerebilmektedir. Gliserin çubukları veya spreyleri geçici bir rahatlama sağlayabilmektedir. Bu tarz destekleyici ilaçlar dilinizin yüzeyinde ve ağzınızdaki diğer dokularda bir film oluşturarak çalışırlar. Böylece çabuk kurumazlar. Tükürük ikameleri, tükürüğün doğal tamponlama ve yağlama özelliklerini taklit eden amino asitler gibi doğal bileşenler içermektedir.
Ağız Kuruluğunda Dikkat Edilecekler
Ağız kuruluğu , çeşitli sorunlara neden olabilen yaygın bir durumdur. Genellikle tehlikeli olmasa da rahatsız edici bir durum olduğundan bu sorunun biran önce giderilmesi yaşam kalitenizi olumlu yönde destekleyecektir. Özellikle ağzınızda yanma veya karıncalanma hissi ve sabah uyandığınızda kuruluk ve ağrı hissi gibi durumlar genel olarak ağız kuruluğunun işaretleri arasında yer almaktadır. Böyle durumları önemsemeniz ve hemen doktorunuza başvurmanız, çok daha büyük sorunlardan kurtulmanızı mümkün kılacaktır.
Yorum Yazın
Yorum Yazın