Son zamanlarda yemek yerken çevrenizdeki rahatsız bakışları fark ettiniz mi? Belki de siz de bu sesleri duydunuz ve işte buradasınız! Aslında yalnız değilsiniz. ‘Çene kıtlaması’ olarak adlandırılan bu sağlık sorununu günümüzde birçok kişi yaşıyor. Çeneden ses gelmesinin çok farklı nedenleri olabilir.
Halk arasında ‘çene kıtlaması’ olarak adlandırılan bu sağlık sorunu, çene ekleminden kaynaklanmaktadır. ‘Temporomandibuler rahatsızlık’ya da ‘bozukluk’ olarak da bilinen bu seslerin birkaç nedeni vardır. Çene kemiğini kafatasının kenarlarına bağlayan eklemlerin işleyişindeki sorunlardan kaynaklanabilir.
Bu yazımızda çene konusunu ele alacağız ve çeneden gelen tıkırtı seslerinin nedenini sizlere sıralamaya çalışacağız. Çene kıtlaması sorunuyla ilgili neler yapabileceğinizi de bu yazımızda sıralayacağız.
Çene Kıtlaması nedir?
Çene kıtlaması, çene kaslarının ani ve şiddetli bir şekilde kasılması sonucu çene hareketlerinin kısıtlanmasıdır. Bu durum genellikle çene eklemi disfonksiyonu veya temporomandibular eklem (TME) sendromu ile ilişkilidir. Çene kıtlaması, çiğneme, konuşma veya açık ağızla yutkunma gibi günlük aktiviteleri engelleyebilir ve ciddi ağrıya neden olabilir. Stres, diş gıcırdatma, diş çıkarma veya diş hekimi işlemleri gibi faktörler çene kıtlamasına katkıda bulunabilir. Tedavi, altta yatan nedenlere ve semptomların ciddiyetine bağlı olarak değişebilir ve ağız egzersizleri, ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, çene eklemi tedavisi veya cerrahi müdahale gibi yöntemleri içerebilir.
Çene Kemiği Neden Kıtlar? Çeneden Gelen Seslerin Nedenleri
İnsan vücudundaki seslerin farklılığı bir nevi alarm gibidir. Farklı gelen sesler vücutta bazı şeylerin normal gitmediğini gösterir. Bu açıdan bu tür seslere kulak verip, bu sesin neden kaynaklandığını düşünmek erken tanı anlamında faydalı olabilir.
Çeneden ses gelmesi ve çene kıtlaması, çoğu zaman diş hekimliği veya çene cerrahisi gibi uzmanlık alanları ile ilişkilendirilse de, genellikle daha ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Bu semptomlar, çene ekleminde bir sorun olduğunu gösterir ve genellikle temporomandibular eklem bozukluğu (TMEB) veya TMJ bozukluğu olarak adlandırılır.
Çene açıp kapandığında da birtakım farklı sesler gelebilir. Özellikle esnerken ya da yemek yerken çeneden gelen sesler, bazı hastalıkların göstergesi olabilir. Bu sağlık sorunu insanın yaşam kalitesini de etkilemektedir. Yemek yerken çeneden gelen sesler, sağlık sorununun yanı sıra huzurunu kaçırabilir, kişiyi sosyal ortamda küçük düşürebilir.
Çene kıtlaması sorununu herhangi bir yaştaki insan yaşayabilir. 80 yaşındaki birisi de 15 yaşındaki bir gencin de çenesinden ses gelebilir. Çenedeki bu tıkırtı sesleri temporomandibuler rahatsızlık olabilir.
Dişlerin kapanmasındaki sorunlar da çene kıtlamasına neden olabilir.
Bunların yanı sıra stres de bu rahatsızlığın tetikleyicisi olabilir. Özellikle uyurken stresten dişleri sıkmak ya da gıcırdatmak uzun vadede çene kıtlamasına yol açabilir.
Çene kıtlamasının nedenlerini şu maddelerle özetleyebiliriz:
*Çene ekleminde hasar veya yaralanma
*Temporomandibular bozukluğu (TMB)
*Diş gıcırdatma (Bruksizm)
*Çene kaslarındaki spazmlar veya sıkışmalar
*Dislokasyon veya subluksasyon (çene ekleminden kaynaklanan problemler)
Çene Ekleminden Gelen Ses Neyin Belirtisi? İşte Çene Kıtlamasının Nedenleri
Öncelikle bu sağlık sorunu ile çok sayıda insan karşılaşıyor. Günümüzde çok sayıda kişi çenesinden gelen seslerden sonra doktorun yolunu tutuyor. Çene ekleminden gelen sesler farklı sağlık sorunlarına da neden olabilir. Özellikle ağrı bu sorunla karşılaşılan en büyük problemlerdendir. Hasta, çene kıtlaması sorunu sonrasında, yemek yerken ya da ağız hareketleri yaparken şiddetli bir ağrı yaşayabilir. Bu ağrı, çenenin köşe bölgelerinden ya da şakaklardan gerçekleşeceği gibi, kulak ağrısı, diş ağrısı ve boyun ağrısı olarak da kendisini gösterebilir. Ciddiye alınması gereken bir rahatsızlık olan ve tedavi edilmesi gereken bu rahatsızlıkta, hastanın ağzının açık veya kapalı olmasında çenenin kilitlendiği de görülmektedir. Yemek yeme, sakız çiğneme ya da yüzün şişmesi de çene ekleminden gelen ses sonrasında bir şeylerin yanlış gittiğinin belirtisi olabilir.
Çene Kıtlamasını Önlemek İçin Yapılacaklar
Dişlerinizi gıcırdatmaktan kaçının: Gıcırdatmak, çene kaslarınızı fazla çalıştırarak çene kıtlamasına neden olabilir. Bu nedenle, dişlerinizi gıcırdatmaktan kaçınmaya çalışın.
Çok sert yiyeceklerden kaçınmak: Çok sert yiyecekler çiğnemeyi zorlaştırabilir ve çene kaslarınızı fazla çalıştırabilir. Bu nedenle, sert yiyeceklerden kaçınmaya çalışın veya yiyecekleri daha küçük parçalara ayırın.
Stresi azaltmak: Stres, çene kaslarınızın sıkılaşmasına ve gergin olmasına neden olabilir. Bu nedenle, stresi azaltmak için yeni yöntemlere başvurabilirsiniz.
Yatarken eklem splinti kullanmak: Bazı insanlar uyurken dişlerini gıcırdatırlar. Bu nedenle, gece boyunca dişlerinizi korumak için ağız koruyucu kullanabilirsiniz.
Fizik tedavi uygulamak: Çene kıtlaması durumunda, fizik tedavi uygulanabilir. Fizik tedavi egzersizleri, masaj ve sıcak veya soğuk terapi gibi teknikler içerebilir.
Çeneden Gelen Ses Nasıl Tedavi Edilir?
Çene kıtlamasında farklı tedavi yöntemleri uygulanabilir. Burada önemli olan asıl konu sorunun neden kaynaklandığıdır. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu rahatsızlık stres kaynaklı da olabilir. Bu sağlık sorununun temelinde çözülmesi gerekmektedir. Çeneden gelen ses farklı şekillerde tedavi edilebilir. Örneğin, dişlerin kapanışından kaynaklı meydana gelen sorun ile stres kaynaklı gerçekleşen sorun arasında tedavi açısından farklılıklar olabilir. Sağlık sorunları aynı görünse de tedavi anlamında uygulamalarda değişik yollar izlenebilir. Çene bölgesine uygulanacak bir botoksla kısa süreli çözüm üretilebileceği gibi, diş teli ya da eklem splinti kullanmak farklı bir yöntemdir.
Çene cerrahları, çene eklem tedavilerinde teşhis ve tedavi planlamasını yaparlar. İlk aşamada düşük dereceli, operasyon dışındaki yöntemler denenir. Tüm bunlara rağmen sorun hâlen devam ediyorsa çene eklem operasyonu ile bu sorun ortadan kaldırılabilir. Bu operasyon sonrasında ağrı, çene kayması ve çeneden gelen ses sorunu da ortadan kalkmış olur.
Burada önemli olan hastanın sağlık sorununun temelinin ne olduğudur. Çeneden gelen seslerin nedeni eklem problemiyle buna acilen müdahale edilmesi gerekmektedir. Birçok uzman eklem problemlerinin her gün biraz daha kötüye gittiğini söylemektedir. Hâl böyle olunca bu sağlık sorununa karşı hızlıca aksiyon almak ve doktorun yolunu tutmak en hızlı çözüm olacaktır.
Diş sıkma ve diş gıcırdatma, çene kıtlamasının en yaygın nedenlerinden biridir. Diş sıkma ve gıcırdatma, genellikle stres, anksiyete veya uyku apnesi gibi faktörlerden kaynaklanır. Bu durum, çene kaslarının aşırı çalışmasına neden olur ve zamanla çene kemiğinde aşınmaya yol açabilir.
Uyku apnesi, çene kıtlamasının nedenlerinden biridir. Uyku apnesi, uyku sırasında solunum yollarının tıkanması nedeniyle oksijen seviyelerinde düşüşe neden olabilir. Bu durum, çene kaslarının aşırı çalışmasına ve çene kıtlamasına neden olabilir.
Dişlerdeki anormallikler, çene kıtlamasına neden olabilir. Çarpık dişler, çene yapısında değişikliklere neden olabilir ve çene kıtlamasına yol açabilir. Bu durum, ortodontik tedavi veya diş hekiminin önerileri doğrultusunda düzeltilebilir.
Çene kası spazmları, çene kıtlamasına neden olabilir. Bu spazmlar, çene kaslarının aşırı çalışması nedeniyle ortaya çıkar. Çene kası spazmları genellikle stres, anksiyete veya aşırı kullanımdan kaynaklanır.
Yukarıda da özetlediğimiz gibi, çeneden gelen seslerle ilgili farklı yöntemler izlenmektedir. Dişlerin kapanış problemi, dişlerin normal fonksiyona getirilmesiyle sağlanabilir. Ayrıca, bazı hastalar ise ortodontik tedavi görmek istemeyebilir. Bu durumda ağza takılan eklem splinti ile bu sorun çözülebilir.
Özetle, ‘çene kıtlaması’ olarak bilinen sağlık sorunu, farklı nedenlerden dolayı meydana gelebilir. Temporomandibuler eklemlerinizde, yüz ya da boyun çevresinde bir ağrı duyuyorsanız, dişlerinizi sıkıyor ya da gıcırdatıyorsanız ya da kulak çınlaması duyuyorsanız mutlaka bunun tedavisi için bir diş hekimi ya da ortodonti uzmanına görünmeniz gerekmektedir.
Yorum Yazın
Yorum Yazın